Capelle aan den IJssel/Krimpen aan den IJssel – De Hollandsche IJsselkering is op maandag 22 oktober 2018 op de kop af 60 jaar oud. De stormvloedkering is het eerste van de reeks Deltawerken dat is opgeleverd om Nederland te beschermen tegen overstromingen. Aanleiding voor de bouw is de watersnoodramp van 1953. Dit was de grootste Nederlandse natuurramp van de 20ste eeuw. 1.836 mensen overleefden de ramp niet.
De Hollandse IJsselkering is bij hoogwater en stormvloeden ‘de grendel van Holland.’ De kering sluit bij een te verwachten waterstand van 2.05 meter boven NAP. Zij beschermt het zuiden van Rotterdam tot en met Gouda tegen overstromingen en beschermt het laagstgelegen deel van Nederland, 6,76 m onder NAP in Nieuwerkerk aan den IJssel.
Memorabele sluitingen
De kering is voor onderhoud en hoog water tot nu toe 360 keer gesloten en ze heeft nooit geweigerd. In het stormseizoen 2016-2017 is zij drie keer gesloten voor hoogwater. In het stormseizoen 2017-2018 vier keer. Twee opvallende sluitingen van dit jaar willen we memoreren. Vlak na de jaarwisseling van dit jaar raasde een storm over ons land die samenging met hoge waterstanden langs de kust. Op 3 januari moesten alle vijf stormvloedkeringen van Rijkswaterstaat tegelijk afgesloten. Inclusief de Hollandse IJsselkering. Een kleine maand later op 1 februari sloot de kering weer. De waterstand bij Krimpen aan den IJssel lag door hoog springtij op dat moment ongeveer 2,10 meter boven NAP. Het was een historisch toeval dat tijdens de nationale herdenking van 65 jaar Watersnoodramp de kering sloot.
Niet met pensioen
Jaap Slootmaker, plaatsvervangend directeur-generaal van Rijkswaterstaat: “De Hollandse IJsselkering is weliswaar een icoon van zestig jaar oud, maar hij is nog niet met pensioen, en het is van levensbelang dat we hem in topconditie houden in onze strijd tegen het hoge water”. Zo vervangen we bijvoorbeeld de aandrijflijnen voor sterkere exemplaren. In elke toren van de kering zit een enorme kabeltrommel. Daaroverheen lopen de kabels die de zware schuif van ongeveer 250 ton laten zakken en weer omhoogtillen. Op dit moment zorgen vier elektromotoren voor de aandrijving van de kabeltrommel: twee motoren aan elke tandwielkast en twee tandwielkasten op elke kabeltrommel. Elke set van twee elektromotoren en een tandwielkast wordt een aandrijflijn genoemd. Om de kans op falen van de kering te verkleinen moet een aandrijflijn tijdens een calamiteitensituatie de functie van de andere aandrijflijn kunnen overnemen en moet dit allemaal kunnen gebeuren binnen één toren. Mooi en uitdagend onderhoudswerk.
Hollandsche IJsselkering: Rijksmonument
Dit jaar is de kering rijksmonument geworden. Het is een voorbeeld van de veelzijdige geschiedenis, architectuur en kunst van vroeg-naoorlogs Nederland. Hiermee staat de kering in de rij van het Evoluon in Eindhoven, de Zeelandbrug en het concertgebouw de Doelen in Rotterdam. Of zoals Arjan de Zeeuw van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed bij de overhandiging van de rijksmonumentenstatus het verwoordde: “De symbolische waarde van dit eerste onderdeel van de Deltawerken heel groot. Het is de eerste stormvloedkering in Nederland. De bijzondere constructie was in die tijd innovatief: de grote schaal, de snelheid van het sluitingsmechanisme, het was de eerste basculebrug in Nederland met een schelpconstructie, het was de eerste vakwerkliggerbrug in Nederland met een stalen rijdek. Dan de krachtige hoofdvorm: de heftorens met de schuiven er tussen zijn dominant in het landschap als poort naar de Delta. De combinatie van een stormvloedkering, een sluis en een wegverbinding tussen de Krimpenerwaard en het vaste land van Zuid-Holland.
“Modern wereldwonder, Geschiedenis van de Deltawerken”
De geschiedenis van dit imposante bouwwerk krijgt extra aandacht in het onlangs verschenen boek “Modern wereldwonder, Geschiedenis van de Deltawerken” samengesteld door Bert Toussaint. De Volkskrant heeft dit boek beloond met vier sterren. In zijn presentatie tijdens de uitreiking van de monumentenstatus betoogt Toussaint dat de Hollandsche IJsselkering schoolvoorbeeld is van extreme engineering: de Deltawerken spreken nog steeds nationaal en internationaal tot de verbeelding. Zo’n zestig jaar na de bouw van de Hollandsche IJsselkering heeft het mammoetproject van de Deltawerken zich een status verworven die veel groter is dan die van andere grote twintigste-eeuwse ingenieurswerken in ons land.
8 video’s van de viering 50 jarig bestaan Algerabrug en Hollandsche IJsselkering
Foto’s : Rijkswaterstaat en Jeroen van Zomeren
