Nederland – De politie ontvangt steeds meer aangiftes en meldingen over malafide webwinkels. Aankoopfraude is inmiddels zelfs de meest voorkomende vorm van online fraude. Ook de komende tijd maken oplichters weer volop misbruik van de feestdagen en de drukte rondom cadeau aankopen. ‘Van november tot en met januari zien we steeds een flinke stijging van het aantal aangiftes’, zegt Gijs van der Linden van het Landelijk Meldpunt Internetoplichting (LMIO) van de politie.
‘Sinds corona zien we een verschuiving van de manier waarop online aankoopfraude wordt gepleegd’, vertelt de coördinator LMIO. ‘Eerst ging het vooral om online handelsplaatsen zoals marktplaats.nl. Nu zien we steeds vaker dat burgers worden opgelicht via webwinkels.’
Slachtoffer: ‘Tv besteld van 425,- nooit aangekomen. Website en telefoonnummer liggen eruit. Ik heb aangifte gedaan, bij 3 aangiftes wordt het iban geblokkeerd. Dus aangifte doen aub!!!’ *
Cijfers
Volgens recente cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) is aankoopfraude de meest voorkomende vorm van online fraude. In 2022 werd zo’n zes procent van alle bestelde en betaalde producten of diensten nooit geleverd. Volgens het CBS ging het daarbij in 30 procent van de gevallen om niet geleverde kleding, sportartikelen, schoenen of (kleding)accessoires. Bij 14 procent ging het om elektronica of huishoudelijke apparatuur. Ook computers, tablets, mobiele telefoons of bijbehorende accessoires werden vaak besteld, maar niet ontvangen; in 9 procent van de delicten.
Slachtoffer: ‘Dit bedrijf is een oplichting site. Camera gekocht 135 euro. Dag geld.’*
Aangiftes
‘Jaarlijks zijn er veertig- tot vijftigduizend aangiftes van aan- en verkoopfraude’, zegt Van der Linden. ‘En we vermoeden dat dit slechts een derde van het werkelijke totaal is. Vaak gaat het om kleine bedragen, dus doen mensen geen aangifte. Als je kijkt naar gedigitaliseerde criminaliteit is dit echt de bulk.’
Het LMIO ziet elk jaar vooral rond de ‘feestmaanden’ een flinke stijging van het aantal aangiftes van webwinkelfraude. Volgens Van der Linden is het daarbij opvallend dat online oplichters steeds vaker gebruikmaken van buitenlandse bankrekeningen en buitenlandse payment service providers (psp’s). ‘Dat kan te maken hebben met het feit dat politieteams in het hele land meer webwinkelfraudezaken gedraaid hebben. Hiervoor werken wij in Nederland goed samen met de banken en psp’s. Bij een derde melding over een bepaald rekeningnummer wordt de bank geïnformeerd en kunnen we de fraudeurs de pas afsnijden. Daarom is het echt noodzakelijk om aangifte te doen. We zijn nu ook hard bezig om dergelijke informatie te delen met psp’s in het buitenland.’
Slachtoffer: ‘Afgelopen zaterdag ook een koffieapparaat besteld van € 300. Maandag had ik ze geprobeerd te bellen, geen reactie ook niet email. Zeker opgelicht!!’
Doe onderzoek
Intussen blijft het als consument opletten wat je doet. Van der Linden: ‘Tijdens de feestdagen zijn mensen vaak gehaast om cadeaus te kopen. Dit maakt hen kwetsbaarder voor oplichting. We zien jaarlijks alleen al 8000 aangiften van mensen die zijn benadeeld via Instagram. Dat is bijvoorbeeld die sneaker die voorbijkomt voor die net iets te mooie prijs. Maar dan zit je lekker thuis en flitst zoiets voorbij en druk je te snel op die Instagramlink, zonder eerst te controleren of af te vragen: wat is dit voor een website? Hebben anderen hier ervaringen mee? En dan is het zo gebeurd! Ook hier is de boodschap: als je een webshop niet kent, neem dan even de tijd om de betrouwbaarheid te controleren voordat je iets bestelt. Raadpleeg recensies en let op de genoemde waarschuwingssignalen.
Hoe herken je een malafide webwinkel?
- Te mooie aanbiedingen. Wees argwanend als een aanbieding te mooi is om waar te zijn. Malafide webwinkels lokken klanten vaak met extreem lage prijzen om snel geld te verdienen.
- Onveilige betaalmethoden. Controleer altijd de betaalmethoden. Vermijd webwinkels die vragen om betalingen via ongebruikelijke kanalen – bijvoorbeeld via iDeal naar een buitenlandse bank.
- Kijk bij de website ook goed naar de algemene zaken. Als contactgegevens of bedrijfsgegevens ontbreken, zoals het Kamer van Koophandel-nummer, adres of telefoonnummer, dan is dat een rood signaal. Hoewel de fraudeurs tegenwoordig steeds sluwer te werk gaan en dergelijke informatie steeds vaker wel aanwezig is. Tot en met medewerkers die telefoontjes beantwoorden aan toe…
- Ontbreken van beveiligde verbinding. Let op de ‘https://’ in de webadresbalk en het slotpictogram. Dit geeft aan dat de verbinding beveiligd is. Ontbreekt deze beveiliging, winkel dan niet op de website.
- Check de recensies. Maar let op! Als een website bijvoorbeeld aangeeft ruim duizend reacties te hebben op Trustpilot, met een gemiddelde beoordeling van 4 ½ ster, hoeft dit nog niet waar te zijn. Als je kijkt op de echte pagina van Trustpilot of een andere reviewwebsite blijkt vaak iets heel anders. Bijvoorbeeld alleen maar zeer negatieve reacties over het niet leveren van goederen.
Wanneer er meerdere meldingen over een webwinkel zijn, staat dit aangegeven op
https://www.politie.nl/aangifte-of-melding-doen/controleer-handelspartij.html
(*De citaten van slachtoffers hierboven komen van Trustpilot en gaan over een inmiddels uit de lucht gehaalde frauduleuze webwinkel.)
