De krapte op de woningmarkt heeft verregaande gevolgen voor zowel starters als doorstromers. Volgens de makelaarsvereniging NVM zijn er te weinig geschikte woningen waar doorstromers, zoals senioren en gezinnen, naar toe kunnen verhuizen. Dit leidt tot een stagnatie van de verhuisketen, waardoor de kansen voor starters verder verminderen.
Per jaar verhuizen er zo’n 40.000 doorstromers minder dan tussen 2016 en 2020. Dit blijkt uit recente cijfers van NVM. De doorstromers die nu minder vaak verhuizen, zijn vooral ouderen, gezinnen met oudere kinderen en eenverdieners die niet ‘moeten’ verhuizen. Veel woningeigenaren blijven op hun plek zitten, vaak omdat ze geen passend aanbod kunnen vinden of omdat ze het niet waard vinden om meer te betalen voor een nieuwe woning.
Het probleem van deze stagnatie is niet te onderschatten. Rogier Weck, onderzoeker bij vastgoedadviseur Brainbay, noemt doorstromers de ‘motor van de woningmarkt’. Wanneer doorstromers niet verhuizen, blijft het aanbod van beschikbare woningen beperkt. Hierdoor is de druk op de woningmarkt enorm, wat vooral starters benadeelt.
De urgentie van starters
Starters zijn vaak op zoek naar hun eerste woning en hebben doorgaans meer haast om een huis te vinden dan doorstromers. Ze kunnen echter vaak het ideale huis niet vinden en stellen hun wensen bij, wat hen in een nog moeilijkere positie plaatst. Het is duidelijk dat er meer passende woningen op de markt moeten komen om de doorstroming te bevorderen en om starters de kans te geven hun eerste huis te bemachtigen.
Nieuwe woningen zijn noodzakelijk
Om de doorstromers weer op de woningmarkt te krijgen, is het noodzakelijk om nieuwe woningen te bouwen. Maar niet de nieuwbouw die we momenteel vaak zien. Lana Gerssen, NVM-makelaar, legt uit dat veel nieuwbouwwoningen tegenwoordig klein en betaalbaar zijn, gericht op starters. “Deze woningen zijn vaak niet geschikt voor doorstromers die op zoek zijn naar een grotere of andersoortige woning,” zegt ze.
De regelgeving rond nieuwbouw, waarbij twee derde van de woningen betaalbaar moet zijn, biedt weinig ruimte voor woningen die specifiek zijn afgestemd op de behoeften van doorstromers. “We zijn blij met de huizen die worden gebouwd, maar zijn dit wel de juiste huizen op de juiste plek?” vraagt Gerssen zich af.
Seniorenwoningen bieden een oplossing
Volgens Weck hebben doorstromers vaak behoefte aan een ander soort woning, zoals seniorenwoningen. Dit kan de verhuisketen weer op gang helpen. “Als we woningen bouwen die geschikt zijn voor senioren, bevorder je de doorstroming en dat leidt uiteindelijk tot meer betaalbare woningen voor starters,” zegt hij.
Deze behoefte aan passende woningen is urgent, vooral gezien de demografische veranderingen in de samenleving. Senioren blijven steeds langer zelfstandig wonen, waardoor zij minder snel verhuizen naar verzorgingshuizen of andere passende woningen. Hierdoor blijft de voorraad aan beschikbare woningen voor starters beperkt, waardoor de druk op de markt toeneemt.
Kleine aanpassingen, grote impact
Het is belangrijk dat woningen niet alleen nieuwbouw omvatten, maar ook renovaties van bestaande woningen. Bijvoorbeeld, het upgraden van een badkamer kan al een groot verschil maken. Een mooi badkamermeubel met wasbak kan niet alleen de waarde van een woning verhogen, maar ook de functionaliteit verbeteren, waardoor het aantrekkelijker wordt voor zowel doorstromers als starters.
Door bestaande woningen aantrekkelijker te maken, kan de markt beter inspelen op de behoeften van zowel doorstromers als starters. Dit kan ook helpen om de doorstroming te bevorderen, zodat er meer huizen beschikbaar komen voor starters.
Een gezamenlijke verantwoordelijkheid
De uitdaging van de woningmarkt is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van zowel de overheid als de vastgoedsector. Er moeten meer woningen worden gebouwd die toegankelijk zijn voor zowel doorstromers als starters. Dit vraagt om een heroverweging van de huidige bouwrichtlijnen en een focus op de diversiteit van woningaanbod.
In de komende maanden zal het cruciaal zijn om te kijken naar hoe de woningmarkt kan worden gestimuleerd. De focus moet liggen op het bouwen van woningen die aansluiten bij de behoeften van verschillende groepen, van senioren tot jonge starters. Als deze groepen goed worden bediend, kan de woningmarkt weer op gang komen en wordt de motor van de woningmarkt weer in beweging gezet.
Door een integrale benadering van woningbouw en renovatie kan de druk op de woningmarkt verminderd worden, en kan het voor iedereen mogelijk worden om een passende woning te vinden. Met de juiste aanpassingen en een goede samenwerking kunnen we de woningmarkt een nieuwe impuls geven en zorgen voor een betere doorstroming, zodat starters niet langer in de kou blijven staan.