Motorolie is het kloppend hart van een goed functionerende motor. Ze smeert, koelt, reinigt en beschermt. Maar zoals bij veel onderdelen in een auto, geldt ook hier: alles heeft een houdbaarheidsdatum. Olie die te lang in de motor blijft zonder vervanging, verliest haar beschermende eigenschappen. Dit kan tijdens een botsing voor veel grotere schade zorgen dan nodig is. In dit artikel kijken we naar de technische en praktische gevolgen van oude motorolie — en waarom tijdig verversen belangrijker is dan veel mensen denken.
Wat gebeurt er in de motor als olie veroudert
Motorolie bestaat niet alleen uit basisolie, maar ook uit additieven die zorgen voor reiniging, oxidatiebescherming, viscositeit en antislijtage. Naarmate de kilometers oplopen of de olie ouder wordt, raken deze additieven uitgeput. De olie wordt dikker, verliest haar stromingseigenschappen en gaat vuil en slib vasthouden.
Onderzoek van het Amerikaanse API (American Petroleum Institute) toont aan dat gebruikte motorolie na 20.000 kilometer gemiddeld 40% minder effectief is in het reduceren van wrijving dan verse olie. Dit betekent dat zuigers, lagers en nokkenassen niet meer optimaal worden beschermd.
| Eigenschap verouderde olie |
Vermindering na 15.000 km |
| Antislijtagebescherming |
-35% |
| Viscositeit bij koude |
#ERROR! |
| Reinigingscapaciteit |
-50% |
Bron: API Technical Bulletin 2023
Wat maakt oude olie zo gevaarlijk bij een botsing
Een aanrijding is een moment van extreme belasting. Onderdelen worden abrupt tot stilstand gebracht, en motorbewegingen kunnen onvoorspelbaar zijn. In deze omstandigheden is goede smering essentieel. Maar als de olie verouderd is, kan ze juist bijdragen aan schade:
- Slechte smering verhoogt metaal-op-metaal contact.
- Slibvorming belemmert de oliedruk, waardoor kritieke zones drooglopen.
- Oxidatieproducten maken de olie chemisch agressiever, wat afdichtingen en pakkingen kan aantasten bij schokken.
Volgens een analyse van TÜV Nord uit 2022 leiden motoren met versleten olie bij een botsing gemiddeld tot 15–20% hogere reparatiekosten aan interne motordelen dan motoren met goed onderhouden olie.
Wat zeggen monteurs uit de praktijk
Volgens Erik van Dongen, erkend autotechnicus en keurmeester bij een APK-station in Utrecht:
“We zien regelmatig auto’s met zware motorschade na een relatief lichte botsing. Als we dan de olie aftappen en die is stroperig, zwart en vol aanslag, dan weet je: deze motor had veel beter beschermd kunnen zijn. Je voorkomt geen ongeluk met olie, maar je voorkomt erger.”
Ook de Koninklijke RAI Vereniging waarschuwt in haar jaarrapport 2024 dat 40% van de pechgevallen met motorschade een verband toont met verouderde smeermiddelen.
Hoeveel automobilisten stellen olieverversing uit
In een onderzoek van BOVAG onder 1.500 Nederlandse autobezitters gaf 26% aan hun olie “alleen bij twijfel of bij een grote beurt” te vervangen. Nog eens 12% wist niet wanneer de olie voor het laatst was ververst.
| Vraag aan autobezitters |
Antwoord (%) |
| Olie vervangen volgens schema (elk jaar) |
54% |
| Alleen bij twijfel of controle |
26% |
| Geen idee wanneer olie voor het laatst is vervangen |
12% |
| Meer dan 2 jaar oude olie |
8% |
Dat betekent dat bijna de helft van de auto’s mogelijk rijdt met olie die haar werk niet meer goed doet — een risico bij elke technische storing of aanrijding.
Hybride en stadsauto’s hebben vaker te maken met snellere veroudering
Vooral auto’s die korte afstanden rijden of regelmatig in stadsverkeer vastzitten, kampen met snellere veroudering van olie. Bij deze ritten wordt de motor vaak niet warm genoeg om vocht en brandstofresten uit de olie te verdampen. Het gevolg is versnelde oxidatie, wat leidt tot verdikking en slibvorming.
Bij hybride voertuigen, waar de verbrandingsmotor frequent aan- en uitschakelt, komt dit nog vaker voor. Volgens een studie van ADAC veroudert olie in hybride auto’s tot 30% sneller dan in conventionele benzinemotoren.
Wat je zelf kunt doen om schade te voorkomen
- Controleer de olie elke 3 maanden, ook als de auto weinig rijdt.
- Vervang de olie elk jaar of om de 10.000–15.000 km, afhankelijk van het type olie.
- Gebruik olie van de juiste specificatie, afgestemd op jouw motor.
Technische details zijn beschikbaar op autodoc.nl, waar uitgebreide informatie te vinden is over welke oliesoorten passen bij welk motortype, inclusief onderhoudsinstructies.
Waarom dit meer is dan alleen goed onderhoud
Olie vervangen wordt vaak gezien als routineklus, maar de gevolgen van nalatigheid worden onderschat. In het geval van een ongeluk kan oude olie leiden tot:
- Interne schade die de reparatiekosten verdubbelt.
- Vastlopende onderdelen waardoor de auto total loss wordt verklaard.
- Verzekeringsgeschillen wanneer nalatig onderhoud wordt vastgesteld.
Oude motorolie is geen directe veroorzaker van ongelukken, maar werkt wel als een stille risicofactor die schade vergroot. Door olie op tijd te vervangen, bescherm je niet alleen je motor in het dagelijks gebruik, maar ook op het moment dat het echt telt — tijdens een botsing.
