Dementie kan verschillende vormen aannemen en gaat gepaard met uiteenlopende symptomen. Iedere vorm van dementie heeft zijn eigen unieke kenmerken en uitdagingen, zowel voor de persoon met dementie als voor zijn of haar naasten. Het is belangrijk een zorgbenadering te vinden die hierbij aansluit.
Als je weet hoe de verschillende dementievormen werken, kun je daar de juiste behandeling bij vinden. In deze blog focussen we op vier veelvoorkomende vormen van dementie: Alzheimer, vasculaire dementie, frontotemporale dementie en Lewy Body dementie.
De ziekte van Alzheimer: eiwitophoping in de hersenen
De ziekte van Alzheimer is de meest voorkomende vorm van dementie. Mensen met dit type hebben vaak te maken met geheugenverlies, cognitieve achteruitgang en gedragsveranderingen. Ook verwarring, desoriëntatie en stemmingswisselingen zijn veelvoorkomende symptomen. De ziekte wordt gekenmerkt door abnormale eiwitophopingen in de hersenen. Deze ophopingen beschadigen en verstoren de communicatie tussen de zenuwcellen, wat uiteindelijk leidt tot afstervende hersencellen.
Vasculaire dementie: verstoring van de bloedtoevoer naar de hersenen
Vasculaire dementie uit zich op verschillende manieren, afhankelijk van het getroffen gebied in de hersenen. Symptomen die kunnen optreden zijn: geheugenverlies, problemen met denken en redeneren, een verminderde spraakvaardigheid en problemen met de motoriek. In een verder gevorderd stadium kunnen er ook problemen met het uitvoeren van dagelijkse activiteiten en gedragsveranderingen optreden.
Vasculaire dementie ontstaat meestal als gevolg van een onderliggende aandoening die de bloedvaten in de hersenen beschadigt. Dit kan een beroerte zijn, waarbij een bloedstolsel of een bloeding de bloedtoevoer naar een deel van de hersenen blokkeert. Andere oorzaken zijn kleine vaatafwijkingen, vernauwing van de bloedvaten of beschadiging van de vaatwanden. Verhoogde bloeddruk, diabetes, hoge cholesterol en roken zijn risicofactoren die bij vasculaire dementie horen.
Frontotemporale dementie: gedragsveranderingen en taalstoornissen
Eén van de meest opvallende kenmerken van frontotemporale dementie zijn de gedragsveranderingen. Mensen met deze vorm van dementie kunnen ongeremd of sociaal ongepast gedrag vertonen, impulsief handelen en moeite hebben met het begrijpen van emoties van anderen. Ook vinden er vaak persoonlijkheidsveranderingen plaats, waarbij iemand die eerst verlegen was bijvoorbeeld nu ineens extravert en ongeremd is.
Frontotemporale dementie beïnvloedt ook de taalvaardigheid van een persoon, wat resulteert in moeite met het begrijpen en volgen van gesprekken en het vinden van de juiste woorden. Sommige mensen krijgen hierdoor moeite met het uiten van hun gedachten. Deze taalstoornissen kunnen de communicatie moeilijker maken en leiden tot frustratie bij zowel de persoon met dementie als hun naasten.
Lewy Body dementie: cognitieve en motorische symptomen
Cognitieve stoornissen komen vaak voor bij Lewy Body dementie (LBD). Deze omvatten problemen met het geheugen, aandacht, concentratie en het uitvoeren van complexe taken. Mensen met LBD hebben problemen met het verwerken van informatie, waardoor ze minder goed beslissingen kunnen nemen en moeite hebben met dagelijkse activiteiten.
Naast cognitieve problemen kunnen mensen met Lewy Body Dementie ook motorische symptomen ervaren. Denk bijvoorbeeld aan stijfheid, trillingen, traagheid en evenwichtsproblemen. Sommige patiënten kunnen parkinsonisme ontwikkelen, dit is vergelijkbaar met de symptomen van de ziekte van Parkinson, zoals een stijve houding, trillende handen en een verminderd vermogen om te lopen. Deze motorische symptomen kunnen de mobiliteit en onafhankelijkheid van de persoon met LBD erg beïnvloeden.
Een opvallend kenmerk van Lewy Body Dementie zijn visuele hallucinaties, waarbij de persoon dingen ziet die er niet zijn. Deze hallucinaties kunnen variëren van lichte en niet-beangstigende beelden tot levendige en verontrustende visuele ervaringen. Veel mensen met LBD hebben ook last van slaapstoornissen, zoals REM-slaapstoornissen, waarbij ze fysiek actief kunnen worden tijdens de droomfase van de slaap.
Behandelingsopties en zorgbenaderingen
Binnen de behandeling en zorgbenadering van dementie spelen verpleeghuizen een belangrijke rol. Zorgverleners in verpleeghuizen zijn gespecialiseerd in het bieden van een veilige en comfortabele omgeving voor mensen met dementie. Hierbij heb je de keuze voor een regulier of een particulier verpleeghuis.
Reguliere verpleeghuizen
Reguliere verpleeghuizen hebben vaak gespecialiseerde afdelingen voor mensen met dementie, waar het personeel getraind is in het omgaan met de specifieke behoeften en uitdagingen van deze groep. Behandel- en zorgmogelijkheden in deze verpleeghuizen zijn onder andere het voorschrijven van medicijnen om symptomen te beheersen, het aanbieden van geheugentraining en stimulerende activiteiten, en het creëren van een gestructureerde en ondersteunende omgeving.
Particuliere verpleeghuizen
Particuliere verpleeghuizen bieden een alternatief voor mensen met dementie en hun families. Deze particuliere ouderenzorg is vaak kleinschaliger en biedt een meer persoonlijke en huiselijke omgeving. Bepaalde particuliere verpleeghuizen hebben zich gespecialiseerd in de verschillende vormen van dementie, zoals Lewy Body Dementie of frontotemporale dementie. Particuliere verpleeghuizen bieden tot slot meer flexibiliteit en individuele aandacht.
De weg naar betere dementiezorg
Als thuis wonen niet meer gaat, is het belangrijk om een zorgbenadering te kiezen die gericht is op het creëren van een veilige en ondersteunende omgeving: de weg naar betere dementiezorg. Dit betekent dat er voldoende sociale interactie, gestructureerde activiteiten en dagelijkse routines zijn die de persoon met dementie helpen bij het welzijn, ofwel een veilige omgeving voor elke dementievorm.
