Nederland – De politie start deze maand in drie eenheden een proef met stroomstootwapens. Politiemensen van basisteams in Zwolle en Amersfoort worden de komende weken opgeleid om het wapen te hanteren, net als hondengeleiders in de eenheid Rotterdam. Daarna zal het stroomstootwapen een jaar tot hun uitrusting behoren.
Agenten in bus richten taser
Om de veiligheid in Nederland te vergroten en de rechtsorde te handhaven, moet de politie naar voren stappen en mag zij geweld gebruiken als de situatie daar om vraagt. Politiemensen geven aan dat zij in sommige situaties behoefte hebben aan een middel dat kan worden ingezet als de korte wapenstok of pepperspray niet effectief zijn en het gebruik van zwaardere geweldsmiddelen zoals het pistool of de politiehond niet wenselijk is.
‘Het gaat dan bijvoorbeeld om situaties waarin politiemensen worden geconfronteerd met agressie van mensen die door overmatig drank- of drugsgebruik niet gevoelig zijn voor de wapenstok of pepperspray of om verwarde personen die een gevaar vormen voor zichzelf of hun omgeving’, zegt Willem Woelders. Behalve plaatsvervangend politiechef in Midden-Nederland is hij ook voorzitter van de stuurgroep die zich bij de politie bezighoudt met zogenoemde less than lethal weapons. ‘De proef moet aantonen of het stroomstootwapen in zulke situaties een middel kan zijn om met relatief beperkt geweld en letsel daadkrachtig te kunnen interveniëren.’
Gevecht
De proef moet ook uitwijzen of het gebruik van een stroomstootwapen de kans op letsel bij politiemensen vermindert. Woelders: ‘Het stroomstootwapen maakt iemand korte tijd handelingsonbekwaam. Ook als iemand heel sterk is of ongevoelig voor pijnprikkels, bijvoorbeeld door het gebruik van verdovende middelen. Het gebruik van een stroomstootwapen moet ertoe leiden dat politiemensen minder vaak met iemand in gevecht gaan.’ Buitenlands onderzoek toont aan dat letsel bij zowel burgers als agenten afneemt door het gebruik van zogenoemde less than lethal-middelen, zoals het stroomstootwapen.
Model
De politie heeft voor de proef enkele tientallen stroomstootwapens aangeschaft. Het gaat om het model Taser X2, een dubbelschots stroomstootwapen dat ook in gebruik is bij de Arrestatieteams in ons land. Het wapen kan worden gebruikt als een verdachte op enkele meters afstand staat. De Taser X2 vuurt twee pijltjes af die met een geïsoleerde stroomdraad met het wapen verbonden blijven. De pijltjes zijn zo ontworpen dat ze blijven vastzitten in de huid en/of kleding.
Nadat een persoon is getroffen, dient het wapen gedurende enkele seconden een stroomstoot toe. Dit zorgt voor een tijdelijk verlies van controle over de spieren. De getroffen persoon zakt hierdoor in elkaar en is enkele seconden niet in staat verzet te bieden. Dat biedt politiemensen de gelegenheid de verdachte onder controle te krijgen. De kans op ernstig letsel als direct gevolg van het stroomstootwapen is zeer gering.
Pilot stroomstootwapen
Opleiding
In totaal worden de komende weken ruim 300 politiemensen in vier eenheden opgeleid. Zij leren hoe en wanneer zij het wapen mogen inzetten. Het gaat om politiemensen van de basisteams in Amersfoort en Zwolle. Ook teams die in deze gemeenten specifiek worden ingezet voor horeca-avonden krijgen de beschikking over het stroomstootwapen. In de Eenheid Rotterdam worden hondengeleiders uitgerust met een stroomstootwapen. De hondengeleiders zijn actief in de hele regio.
Later dit jaar krijgen ook de leden van een zogenoemde ondersteuningsgroep in een nader te bepalen eenheid de beschikking over een stroomstootwapen. Deze ondersteuningsgroep wordt ingezet bij de complexe aanhoudingen. De politiemensen worden opgeleid door docenten van de Politieacademie. Pas als de politiemensen de training met goed gevolg hebben afgelegd, mogen zij het wapen gebruiken.
Oriëntatie
De proef met het stroomstootwapen maakt deel uit van een bredere oriëntatie op lichtere geweldsmiddelen dan het dienstpistool. ‘Politiemensen zijn professionals die weten wanneer ze welk type geweld mogen inzetten. Maar om ook in de toekomst op verantwoorde wijze om te gaan met het aan ons toegekende geweldsmonopolie is het belangrijk dat we het geweld en de bijbehorende middelen blijven analyseren en evalueren. Daar hoort ook bij dat we onderzoeken welke geweldsmiddelen een bijdrage kunnen leveren aan de effectiviteit en legitimiteit van ons optreden’, zegt Woelders.
Hij benadrukt dat de proef met het stroomstootwapen niet moet leiden tot meer geweld door de politie, maar juist tot meer precies en gedoseerd geweld. “We gebruiken alleen geweld als dat onvermijdelijk is. Daarbij streven we naar een maximaal effect met minimaal letsel voor alle betrokkenen. Het stroomstootwapen kan daarbij helpen.”
