Hoe registreer je een ingegooide ruit? Is dat vernieling of inbraak? En wat betekent deze registratie voor de criminaliteitscijfers? Een groep journalisten deed onderzoek en concludeerde dat cijfers over inbraak en straatroof bewust laag worden gehouden.

Een half jaar deed een groep onderzoeksjournalisten uitgebreid onderzoek naar de registratie van politiecijfers. Daarbij kregen zij hulp van de Nederlandse Politiebond (NPB) die voor dit onderzoek de gegevens van 15.000 leden beschikbaar stelde.  Zij kregen vragen over onder meer aangiftebereidheid, de manier waarop ze feiten registreren en of het korps stuurt op positieve resultaten. Vooral de cijfers over inbraak en straatroof zouden volgens de onderzoekers bewust laag worden gehouden.

Korpschef Erik Akerboom: “Er worden op de werkvloer voortdurend gesprekken gevoerd over de registratie van strafbare feiten. Is een ingegooide ruit vernieling of een mislukte inbraak? Als het gesprek de kant opgaat van bewust onjuist registreren van de feiten, dan is dat over de grens. Collega’s kunnen dat melden, bij een vertrouwenspersoon en desnoods bij mij. Dat heb ik ook intern gemeld. Ik ga hierover in gesprek met de collega’s en hun leiding, daarna maak ik de balans op.”

Loes Thissen waarnemend voorzitter van de Centrale OndernemingsRaad (COR): ‘De centrale ondernemingsraad heeft geen enkele  twijfel aan de juistheid van  wat politiemedewerkers vastleggen in politiesystemen. Het is te gek voor woorden dat de integriteit van de politiemensen en daarmee van de hele politie hier ter discussie wordt gesteld. De COR houdt zich verre van het beeld dat politiemedewerkers gericht manipuleren met het vastleggen van gegevens over criminaliteit die hen ter kennis komen, of de criminaliteit minder zwaar maken.’

Criminaliteit digitaliseert
De korpschef signaleert al geruime tijd dat criminaliteit verandert. Hij ziet een verschuiving van de zichtbare naar de onzichtbare criminaliteit, waardoor de traditionele ‘veiligheidscijfers’ eigenlijk opnieuw tegen het licht gehouden moeten worden. Wat zeggen deze cijfers eigenlijk over de veiligheid in Nederland en de ontwikkelingen van de criminaliteit? Akerboom: ‘Criminaliteit kun je het beste meten door het aan burgers te vragen. Wij registreren vooral voor ons werk. Wij willen dat zoveel mogelijk slachtoffers aangifte doen. De samenleving en daarmee ook het politiewerk digitaliseert. Dat betekent dat aangifte ook online gedaan kan worden. En om slachtoffers nog beter te kunnen bereiken zijn er allerlei initiatieven zoals pop-up bureaus, politieposten, bussen en mobiel aangifte opnemen bij mensen thuis.’

De korpschef onderkent dat veiligheid niet in cijfers is uit te drukken. Ook zeggen cijfers volgens hem weinig over hoe de criminaliteit zich ontwikkelt. “Criminaliteit verandert en digitaliseert. Dat is logisch, want daar beweegt ook het geld naar toe. Dit dwingt ons te kijken naar het veel grotere vraagstuk, de criminaliteit waarop wij nog geen zicht hebben. Zoals cybercrime en ondermijning. Hierdoor moeten we traditionele ‘veiligheidscijfers’ eigenlijk opnieuw tegen het licht houden. Want deze cijfers vertellen maar een deel van het verhaal.”