Nu de jaarwisseling nadert, plannen verschillende rechtbanken weer (super)snelrechtzittingen voor typische oudejaarsdelicten. Door verdachten snel voor te laten komen, geven rechtbanken het Openbaar Ministerie de gelegenheid lik-op-stukbeleid toe te passen. Voorwaarde is wel dat het OM eenvoudig te bewijzen zaken aanbrengt, die geen extra onderzoek vergen. De zittingen zijn alleen bedoeld voor strafbare feiten die duidelijk samenhangen met de jaarwisseling, zoals vuurwerkdelicten.

Hogere straffen
Sommige mensen zien Oud en Nieuw als dé nacht om brand te stichten, gevechten met de politie uit te lokken of gevaarlijk te stunten met vuurwerk. Om hen af te schrikken, eist het OM op de (super)snelrechtzittingen straffen die 75 procent hoger zijn dan normaal. Wie geweld pleegt tegen hulpverleners van politie, brandweer of de ambulancedienst kan rekenen op een 200 procent hogere eis. Ook kan huisarrest voor de volgende jaarwisseling worden opgelegd.

Maatschappelijke context
De rechter bepaalt op de zitting of er genoeg bewijs is, of de verdachte strafbaar is en welke straf het beste kan worden opgelegd. Daarbij kijken rechters ook naar de persoonlijke omstandigheden van de verdachte en de maatschappelijke context. Het feit dat het OM met hogere straffen een ongestoord feest nastreeft, maakt in dit geval deel uit van die context. In voorgaande jaren is het wel voorgekomen dat aangebrachte feiten volgens de rechter weliswaar op Oud en Nieuw waren gepleegd, maar daar verder niet mee verbonden waren. In die gevallen werd geen extra hoge straf opgelegd.

Onafhankelijke afweging
“De Rechtspraak werkt al jaren mee aan het snel berechten van wangedrag tijdens de jaarwisseling”, zegt Frits Bakker, voorzitter van de Raad voor de rechtspraak. “Maar het is wel belangrijk dat politie, Openbaar Ministerie en de minister geen verwachtingen wekken die ze niet waar kunnen maken. Rechters beoordelen elke zaak afzonderlijk en maken een onafhankelijke afweging welke straf passend is als iemand schuldig is. Dat betekent niet automatisch dat er een hogere straf wordt
opgelegd”.

Planning
De rechtbank Amsterdam heeft op 2 januari een supersnelrechtzitting ingepland, de rechtbanken Den Haag, Rotterdam en Midden-Nederland hebben op 5 januari tijd gereserveerd, Oost-Brabant en Zeeland-West-Brabant op 7 januari en Overijssel op 16 februari.

Bron: Rechtspraak.nl

Ook dit jaar zullen veel mensen de jaarwisseling feestelijk vieren. Feestverstoorders zullen zoals gebruikelijk stevig worden aangepakt, aldus Henk Korvinus, coördinerend hoofdofficier van justitie tijdens de jaarwisseling.

Passende afdoening
Zaken kunnen door het Openbaar Ministerie (OM) afgedaan worden met een boete of een taakstraf, maar het OM kan ook besluiten zaken voor de rechter te brengen. Dat is altijd afhankelijk van de feiten en omstandigheden van de zaak.

Indien mogelijk en wenselijk, kan een zaak al binnen drie dagen op zitting worden behandeld. Alleen jaarwisseling gerelateerde zaken zullen worden aangebracht op de supersnelrechtzitting. Het toepassen van supersnelrecht mag geen afbreuk doen aan de zorgvuldigheid van het strafproces. Logistiek en dossiervorming dienen op orde te zijn om aanhoudingen ter zitting te voorkomen en zittingsruimte goed te benutten.

Om supersnelrecht te kunnen toepassen dient aan een aantal voorwaarden te zijn voldaan. Zo moet het gaan om bewijstechnisch eenvoudige zaken, de verdachte moet in verzekering of in voorlopige hechtenis zijn genomen en OM, rechter en advocatuur moeten tijdig voor de zitting de beschikking hebben over een compleet strafdossier. Indien de zaak niet zo snel klaar is voor behandeling en aanvullend onderzoek nodig is, kan het zijn dat de verdachte zich op een later moment tegenover de rechter moet verantwoorden.

Bij de afdoening met bijvoorbeeld een taakstraf wordt goed gekeken wat een passende en effectieve interventie is. Dat kan een lik-op-stuk Halt-afdoening zijn, of een snelle start van een taakstraf, of juist een taakstraf die de dader confronteert met de gevolgen van zijn gedrag. Voorbeeld van een slimme en effectieve interventie is ook het opleggen van een gebiedsverbod, huisarrest en/of meldingsplicht voor de volgende jaarwisseling.

Schadevergoeding
Ook kijkt het OM goed naar de belangen van het slachtoffer. Waar mogelijk zal de schade direct op de dader worden verhaald. Indien de grootte van de schade nog niet bekend is, krijgt de benadeelde (bijvoorbeeld de gemeente) de gegevens van de strafzaak om een civiele procedure te starten. Dit kan bijvoorbeeld snel en eenvoudig via de kantonrechter.

Hogere strafmaat bij evenement
Het OM beschouwt Oud & Nieuw als een evenement. Dit houdt in dat bij de beoordeling van jaarwisseling gerelateerde strafzaken een verzwaringsfactor van 75 procent geldt. Of dit uiteindelijk zal leiden tot een 75 procent hogere straf is afhankelijk van de overige omstandigheden van het delict en de verdachte. De officier van justitie houdt bij de beoordeling van een strafzaak hier altijd rekening mee.

Mensen met een publieke taak (bijvoorbeeld politie, ambulancepersoneel, brandweer) zorgen voor de veiligheid van een ieder tijdens Oud & Nieuw en moeten ongehinderd hun werk kunnen doen.

Indien er sprake is van agressie of geweld tegen hen geldt bij de beoordeling van de strafzaak het reguliere beleid: een verzwaringsfactor van 200 procent. Deze verzwaring staat dus los van Oud & Nieuw. Wel zal de officier van justitie bij de beoordeling van de strafzaak ook hiér de verzwaringsfactor van 75 procent meenemen omdat het OM Oud & Nieuw als een evenement beschouwt. Wat de uiteindelijke straf wordt, is wederom afhankelijk van de overige omstandigheden van het delict en de verdachte.

Personen die verdacht worden van agressie tegen mensen met een publieke taak worden in beginsel voor de rechter gebracht. Er kan huisarrest voor de volgende jaarwisseling opgelegd worden. Opgelegde gevangenisstraffen zullen zoveel mogelijk aansluitend op de (super)snelrechtzitting worden uitgezeten.

Vuurwerk
Het OM zal eveneens forse straffen eisen tegen iedereen die illegaal (zwaar) vuurwerk importeert, verhandelt, maakt en afsteekt. Dit brengt grote schade toe en zorgt voor veel onveiligheid en overlast. De straffen voor het hebben, maken of afsteken van vuurwerkbommen zijn opgenomen in de richtlijn vuurwerkdelicten (2012R006). Overtreders komen er niet vanaf met een lichte straf, maar kunnen zelfs een gevangenisstraf krijgen.

Hoger beroep
Tegen elk rechterlijk vonnis staat hoger beroep open. Indien hoger beroep wordt ingesteld door veroordeelden of het OM, zullen de ressortsparketten en de gerechtshoven deze zaken met voorrang behandelen.

En net als in ‘gewone’ strafzaken kunnen rechters tot een ander oordeel komen. Dat is geen aanleiding voor het OM om het beleid ten aanzien van supersnelrecht rond Oud & Nieuw te wijzigen.

Bron: Openbaar Ministerie